Pınar Saraçoğlu

Babası Osmanlı döneminin önemli hekimlerindendi… Kolera salgınının yayılmaması için izlediği yöntemler sonucunda Toptaşı Darüşşifası’nın başına getirildi. Giulio Mongeri ise Birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın en önemli temsilcilerindendi. Maçka Palas, St. Antuan Kilisesi, Karaköy Palas, Şişli Mongeri Evi, Ankara’daki Osmanlı Bankası Merkez Şubesi, Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü ve İş Bankası Genel Müdürlüğü önemli yapıtlarındı. Mimarlık harikası eserlerinin yanı sıra, Mongeri evlilikleri ile de dikkat çekti… İlk eşini kaybedince baldızı, baldızı olan ikinci eşini kaybedince de ablasının kızı ile evlendi. Mongeri’nin hayretlere düşüren çılgın hayat hikayesini artık anlatmaya başlayabilirim.

I.ABDÜLMECİT DÖNEMİNİN YILDIZ DOKTORU

Levanten kökenli Türk vatandaşı mimar Giulio Mongeri, 1 Ağustos 1873 tarihinde Luigi Mongeri  ve İngiliz kökenli Tecla Taylor’un en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi Tanzimat Fermanı’ndan sonra Avusturya’nın İtalya’yı işgali sonrası 1848 yılında Milano’dan İstanbul’a geldi ve İstanbul’daki Levanten topluluğa katıldı. Felsefe ve tıp eğitimi alan babası Luigi Mongeri, Girit’te yaşadı. İstanbul’da kolera salgını çıkınca İstanbul’a gelip, salgının yayılmaması için uğraştı. Hatta salgının yayılmaması için karantina uygulamalarında bulundu. Salgının yayılmaması için adeta bir yol haritası hazırlayan Luigi Mongeri, I. Abdülmecit döneminde Süleymaniye Darüşşifası’na doktor olarak atandı. Üç yıl sonra da hastanenin başhekimi oldu. Sultan Abdülaziz döneminde de, padişahın isteği ile Toptaşı Darüşşifası’nın başına getirildi.

EŞİNİ SALGINDA KAYBEDİNCE BALDIZIYLA EVLENDİ

Giulio Mongeri, 9 yaşındayken babası vefat etti. Annesiyle birlikte amcalarının yanına Milano’ya döndüler ve Giulio orada büyüdü. Amcasının hocalık yaptığı Brera Güzel Sanatlar Akademisi’nde eğitim gördü. Mezun olduktan sonra İstanbul’a geldi ve ağabeyi Federico’nun Büyükada’daki evinde yaşadı. Büyükada’da yaşadığı dönemde İtalyan Hayır Derneği eski Başkanı Napoleone Capodaini’nin kızı Cateraine (Ketty) ile tanıştı ve evlendiler. Eşi Caterina, ilk çocukları Guido’nun doğumu sırasında hayatını kaybetti. Eşinin vefat etmesinin ardından Giulio, onun kızkardeşi Christina ile evlendi. Yani baldızıyla… Christiana’dan altı çocuğu oldu ve ilk çocuğuna eski eşinin ismini verdi. Sonrasında Alda, Giulio, Elena, Giovanna ismini verdiği çocukları dünyaya geldi. Mutlu bir evlilikleri vardı. Fakat tifo salgını Christiana’nın ölümüne sebep olunca, Giulio’ya yeni bir evlilik yolu görüldü. Giulio Mongeri evlenmek için yine uzaklara gitmeyecek, üçüncü evliliğini de bu kez de ablasının kızı Tecla ile evlendi. Bu evlilikten de Margherita isminde bir kızı dünyaya geldi.

CUMHURİYET’İN İLK KUŞAK MİMARLARININ ÖNCÜSÜ

Giulio Mongeri, 1907 yılında İtalyan Büyükelçiliği mimarı olarak seçildi. Milano Güzel Sanatlar Akademisi’nin muhabir üyesi oldu ve 1911 yılında Osmanlı Bankası resmi mimarı seçildi. Osman Hamdi Bey’in çağrısıyla Sanayi-i Nefise Mektebi’nde görev yaptı. Burada Sedat Hakkı Eldem, Arif Hikmet Koyunoğlu ve Şavki Balmumcu gibi Cumhuriyet’in ilk kuşak mimarlarının yetişmesinde öncülük etti ve geleceğin mimarlık anlayışında etkili oldu.

İstanbul’daki ilk önemli tasarımı Saint Antoine Kilisesi ve Apartmanları projesiydi. 1 Ocak 1906’da Edoardo de Nari ile ortak proje olarak tasarlandılar.

1920 yılında Karaköy’deki Karaköy Palas’ı inşa etti. İki yıl sonra da Nişantaşı’daki Maçka Palas’ı inşa etti. Taksim Cumhuriyet Anıtı’nın kaide ve çevre düzenlemesi yine ona aitti. Giulio Mongeri 1941’de Venedik’e göç etti ve orada yaşamını yitirdi.

Kaynak:Odatv.com