Fındık kurdu yaşamları, zararları ve Mücadele

Morfoloji ve yaşam

Fındık kurdu erginleri mart ayında çıkmaya başlar, nisan ayında sayıları artar. 16 °C’nin altında fazla aktif olmayan erginler sıcaklıklar 20 °C’nin üzerine çıkınca uçmaya başlarlar. Uçamayan erginler aynı fındık ocağında beslenmeye devam eder^[1]. Haziran ayına kadar beslenen erginler yumurtlamaya başlar. Meyve kabuğunun altında hazırladığı yuvaya ortalama 42 yumurta bırakır. Çatlayan yumurtadan çıkan larvalar fındık içi ile beslenirler. Fındık içinde gelişen larvalar fındık kabuğunda 1,5–2 mm delik açıp toprağa düşer. Larva, toprak içindeki yuvasında 1-3 yıl içinde pupa ve ergin olur, topraktan çıkar. Erginlerinin ortalama 3 ay ömrü vardır. Üzerine yumurta bırakılan fındık kabuğunda 4–5 mm uzunluğunda kahverengi çizgi görülür. Ortalama 8 günde yumurtalar çatlamaya başlar.

Zararları

Fındık kurtları, yumurta bırakarak ve beslenerek fındıklara zarar verir. İlk çıkışlarında fındık karanfilleri ve genç sürgünlerle beslenirler^[2]. Olgunlaşmamış meyveleri kemirerek delen kurt, fındık içini yemeye başlar. Fındık kabuğu bu durumda sarı bir renk alır, halk arasında sarı karamuk denilir. Olgunlaşan meyve bu şekilde zarar gördüğünde, kahverengi bir renk alır, halk arasında kara karamuk denilir. Bir ergin fındık kurdu beslenerek 80 meyveye, yumurta bırakarak 3 ile 17 (ortalama 10) fındığa zarar verir.

Dünyada ve Türkiye’de en önemli fındık zararlısı olduğu belirlenmiştir^[3]. Fındık yeşil kokarcası diğer bir fındık zararlısıdır.

Fındık kurdu, yumurta koymak için fındıklardan palaz çeşidini, beslenmek için tombul (yağlı fındık) ve çakıldak türlerini seçtikleri belirlenmiştir. Bu seçimde; erkenci ve geç çeşitler, fındık kabuğunun sertliği, bahçenin konumu ve ekolojik şartlar önemlidir. Fındık kurdu en fazla zararı şu türlerde vermektedir: Foşa (boyhane, yomra) %5,09, mincane (sarıyağlı, sarıfındık sırafındık), %4,57, Sivri %3,81, palaz %2,80, çakıldak (gökfındık, delisava) %2,80, tombul (Giresun yağlısı, yağlı fındık, Mehmet Akif) %2,77, kara fındık %2,48^[3].

Mücadele

Fındık ocaklarının köklerine zarar vermeden toprak işleme alınabilecek kültürel önlemdir. Kimyasal ilaçlama için tarım müdürlüklerine başvurulmalıdır.