Hamas’ın asıl başarısı: Düşmanını tanımak

Wall Street Journal, Hamas’ın Gazze’deki lideri Yahya Sinwar hakkında “İsrail’in psikolojisini inceleyen ve öğrendikleri üzerine hayatını ortaya koyan Hamas lideri” başlığı altında uzun bir makale yayınladı.

Wall Street Journal, Gazze Şeridi’ndeki İslami Direniş Hareketi Hamas lideri Yahya Sinvar’ın İsrail hapishanelerinde geçirdiği yirmi yılı aşkın süreyi konu alan uzun bir makaleyi “İsrail’in psikolojisini inceleyen ve öğrendikleri üzerine hayatını ortaya koyan Hamas lideri” başlığı altında yayınladı.

The Wall Street Journal’de yer alan makale şu şekilde:

Sinwar, hapishanede geçirdiği yirmi yılın ardından İbranice öğrenerek, yerel haberleri izleyerek ve İsrail’in ruh halini anlayarak İsrail toplumu hakkındaki yargılarına güveniyor ve İsrail’in Filistinli mahkumları rehinelerle takas etme isteğini istismar etme stratejisine öncülük ediyor.

Sinwar on yıldan uzun bir süre önce İsrail’de tutukluyken, İsrailli bir yetkiliye şu anda Gazze’deki savaşın merkezinde yer alan bir teoriyi açıkladı. İsrail hapishanelerinin eski müdürü olarak Sinwar’la zaman geçiren Yuval Biton’a göre Sinwar, İsrail’in bir güç olarak gördüğü şeyin – yani çoğu İsraillinin orduda görev yapması ve askerlerin toplumda özel bir yere sahip olması durumunun kullanılabilecek bir zayıflık olduğunu söyledi.

Sinwar’ın fikrinin doğruluğu 2011 yılında, bir İsrail askeri karşılığında serbest bırakılan 1027, Filistinli mahkumdan biri olduğunda kanıtlandı.

Şu anda aralarında askerlerin de bulunduğu 138 İsrailliyi elinde tutan Sinwar, binlerce Filistinli mahkumu serbest bırakabileceğini ve İsrail toplumu üzerindeki hakimiyetine dayanarak kalıcı bir ateşkes sağlayabileceğini iddia ediyor.

Ama önce Hamas’ın İsrail’in güçlü ve ölümcül karşı saldırısından kurtulması gerekiyor. Hamas’ın yanlış hesap yapması halinde ABD tarafından terörist ilan edilen grubun Gazze’de yok edilmesine sebep olacak olan Sinvar, bunu bir “kumar” olarak nitelendiriyor. Gazze’nin büyük bölümünün yok edilmesi ve yaklaşık 17 bin Filistinlinin öldürülmesi de dahil olmak üzere zaten yüksek maliyetleri olduğunu söylüyor.

Bu ay bozulan geçici ateşkes sırasında kadın ve çocukların serbest bırakılması için müzakere eden İsrail hükümeti, kalan tutukluların serbest bırakılması için Sinwar’la birlikte çalışması yönünde artan bir baskıyla karşı karşıya. Biton, Sinwar’ın İsrail’in ağır bir bedel ödeyeceğini anladığını belirterek “Bunun bizim zayıf noktamız olduğunu anlıyor” dedi.

Mısırlı arabuluculara göre, son esir müzakereleri sırasında Sinwar, Hamas’a yeniden toparlanma zamanı verecek geçici bir duraklamayı kabul etmesi için İsrail’e baskı yapmak amacıyla birkaç gün boyunca iletişimi kesti. Tutuklular serbest bırakıldığında, hepsi birden değil, her gün gruplar halinde serbest bırakıldılar ve bu da İsrail toplumunda her gün bir endişe duygusu yarattı.

Sinvar şu anda Gazze’nin en üst düzey siyasi lideri olarak Hamas’ın ana karar mercii konumunda ve grubun askeri kanadıyla yakın işbirliği içinde çalışıyor. Hamas’ın siyasi büro şefi İsmail Haniye şu anda Doha’da, yardımcısı Salih el-Aruri ise Beyrut’ta ikamet ediyor. Wall Street Journal’a göre Hamas liderliği normal zamanlarda uzlaşmaya dayalı kararlar alırken İsrail, Sinvar ve Gazze’de onun etrafındaki Hamas savaşçılarının savaşı daha dar bir çerçevede yürüttüğüne inanıyor.

Son ateşkesin bozulmasının ardından Hamas, direnişin sadece askerleri ve “orduda görev yapan sivilleri” esir aldığını ve İsrail savaşı sona erdirene kadar daha fazlasını serbest bırakmayacağını söyledi. Grup, İsrail hapishanelerinde bulunan ve sayıları 7 binden fazla olduğu tahmin edilen tüm Filistinli tutuklular karşılığında Gazze’deki tüm tutukluları serbest bırakmaya hazır olduğunu söyledi. İsrail, Hamas’ın hala sivilleri ve askerleri esir tuttuğunu söylüyor.

Konuyla ilgili kişiler, Sinwar’ın 2011’deki takas anlaşmasında serbest bırakıldığında, Hamas’ın İsraillilerin ölümüne neden olan bombalı saldırılardan sorumlu olan ve çok sayıda müebbet hapis cezasına çarptırılan Filistinlileri serbest bırakması için İsrail’e çok baskı yapması gerektiğine inandığını söyledi. Gazeteye göre bu kişiler, Sinwar’ın serbest bırakıldıktan sonra emri yerine getirmeyenlere onları serbest bırakmak için çalışacağını söylediğini aktardı.

Savaştan önce Gazze’deki El-Ezher Üniversitesi’nde siyaset bilimi dersleri veren Filistinli Mukhaimer Abu Saada şunları söyledi:

“Bu kişisel bir mesele. 2011’de hapishaneden çıkarken ve bazı yoldaşlarını içeride bırakırken kendini rahat hissetmedi.”

Müzakereler yeniden başlarsa, 2011’deki anlaşmaya aracılık eden İsrailli barış aktivisti Gershon Baskin, İsrail’in Sinwar’ın talebine boyun eğip en tehlikeli kabul edilen Filistinlileri serbest bırakma ihtimalinin düşük olduğunu söylüyor ve bunun nedeni olarak da Sinwar’ı gösteriyor.

İsrail ordusuna göre Sinwar, iki İsrail askerinin kaçırılması ve öldürülmesi ile İsrail’le işbirliği yapan 4 Filistinlinin öldürülmesi olaylarına karışmış ve ömür boyu hapis cezasına çarptırılarak 22 yıl hapis yatmıştı.

Ayrıca hapishane içinde bile etkili bir üyeydi. İsrailli yetkililere ve bağımsız araştırmacılara göre mahkumlar, Batı Şeria, Gazze ve Filistin toprakları dışındaki diasporadaki üyeleriyle birlikte Hamas’ın dört kuvvet üssünden biridir.

Biton, üyelerin iki kez Sinwar’ı tüm cezaevi sistemi genelinde başkan seçtiklerini söyledi. Biton ve Sinwar’ı İsrail iç güvenlik servisi için 100 saatten fazla sorgulayanlardan biri olan Kobey, Sinwar’ın lider olmadığı zamanlarda lider olan kişiler üzerinde önemli bir etkisi olduğunu da söyledi.

Peyton’a göre, 2004 yılında Sinwar’ın nörolojik sorunları olduğu, bulanık konuştuğu ve yürümekte zorlandığı ortaya çıktı. Doktorlar onu muayene ettiler ve hayati tehlike arz eden bir beyin apsesi buldular. Ameliyat için onu Beerşeba yakınlarındaki bir hapishaneden şehir hastanesine naklettiler. Eski cezaevi yetkilileri, başarılı bir ameliyattan sonra Sinwar’ın cezaevine döndüğünü ve hayatını kurtardıkları için doktorlara teşekkür ettiğini söyledi.

Sinwar İsrailli yetkililere en azından kısa vadede şiddeti durdurmak istediği izlenimini verdi. 2005 Filistin intifadasının sonunda İsrailli bir gazeteci Sinwar’la hapishanede röportaj yapmış ve Sinwar gazeteciye Hamas’ın İsraillilerle uzun vadeli bir ateşkese açık olduğunu, bunun bölgenin istikrarına yol açabileceğini ama İsrail’i asla bir devlet olarak kabul etmeyeceğini söylemişti. O sırada Hamas’ın İsrail’i askeri olarak asla yenemeyeceğini anladığını söyledi.

2006 yılında Hamas militanları Gazze Şeridi sınırındaki bir komuta merkezinde İsrail askerlerini şaşırtarak 19 yaşındaki Gilad Şalit’i kaçırdı. İsrailli yetkililere göre kaçırma olayını organize edenlerden biri Sinwar’ın küçük kardeşi Muhammed’di.

İsrail ve Hamas arasında Şalit’in serbest bırakılması için yürütülen müzakereler sırasında Sinwar, İsraillileri öldürdükleri için hapse atılan Filistinlilerin serbest bırakılması için baskı yapılmasında etkili oldu. Biton ve anlaşmanın sağlanmasına yardımcı olan Mısırlı bir yetkili, Sinwar’ın taleplerinde o kadar şahin olduğunu ve İsrail’in Hamas içindeki etkisini sınırlamak için onu hücre hapsine aldığını söyledi.

Baskin, İsrail’in sonunda ciddi sayılabilecek cinayetler işleyen bazı Filistinlileri serbest bıraktığını, bunların arasında yeni ayrılan Sinwar’ın da bulunduğunu, çünkü İsraillilerin onu serbest bırakma konusunda çekinceleri olduğunu söyledi.

Cezaevindeyken kendisini sorgulayan Kobe, Sinvar’ın serbest bırakılmasının İsrail tarihindeki en büyük hata olduğunu söyledi.

2011’de serbest bırakılmasından bir hafta sonra Sinwar, Filistin haber ajansı Safa Press’e verdiği demeçte, içeride kalan mahkûmları kurtarmak için en iyi seçeneğin daha fazla İsrail askerini kaçırmak olduğunu söyledi.

Wall Street Journal’ın İsrail ve Mısırlı yetkililere dayandırdığı haberine göre Sinwar Hamas içinde yeniden nüfuz sahibi oldu ve 2014 savaşı sırasında İsrail için muhbirlik yaptığından şüphelenilen Filistinlilerin tutuklanması ve öldürülmesinde rol oynadı.

Sinvar 2017 yılında Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki üyeleri tarafından Hamas’ın lideri olarak seçildi. Hamas yetkililerine göre diğer Hamas liderleri Sinvar’ın Gazze’de başkan seçilmesinin grubu yeni iç ve dış şiddet olaylarına sürüklemeyeceği konusunda üyelere güvence verdi.

Sinvar, Hamas’ın İsrail hapishanelerindeki tüm Filistinli tutukluları serbest bırakmaya kararlı olduğunu bir kez daha açıkça söyledi. Sinvar 2021 yılında Gazze Şeridi’nde Hamas lideri olarak ikinci dönemini kazandı ve yine Filistinli mahkûmları serbest bırakma sözü verdi. Aynı yılın Mayıs ayında Hamas Kudüs’e roket atarak 11 gün süren bir çatışmanın fitilinin ateşlenmesine yardımcı oldu.

Çatışmanın neden olduğu ölüm ve yıkım, İsrail güvenlik kurumları arasında Hamas’ın caydırıldığı ve Sinwar’ın Şeridi ekonomik olarak inşa etmeye daha fazla odaklandığı için saldırı girişiminde bulunmayacağı hissini yarattı.

Ancak 7 Ekim’deki El Aksa Tufanı Operasyonu bunun doğru olmadığını gösterdi ve eski bir üst düzey İsrailli savunma yetkilisi olan Amos Gilad’a göre İsrail’in artık “onu yok etmekten başka seçeneği” yoktu.

Kaynak: The Wall Street Journal

Kaynak:Odatv.com