Madde Bağımlılığıyla Mücadele Ediyoruz

Turgut Özal Tıp Merkezi Psikiyatr Ana Bilim Dalından Prof. Dr. Hatice Birgül CUMURCU madde bağımlılığının insan vücuduna etkileri, zararları ve madde bağımlığıyla nasıl mücadele edilmesi konusunda açıklama yaptı.

‘’Madde Bağımlılığı Nedir?’’

Ciddi bir sağlık sorunu olan madde bağımlılığı, zararlı maddelerin vücuda alınmasıyla, birçok zararlarının görülmesi, giderek bu kişilerin maddeleri daha yüksek oranda madde alması ve bu zararı gördükten sonra bırakmak istemesine rağmen bırakamaması halinin madde bağımlılığı olduğunu söyleyen Prof. Dr. CUMURCU, “İnsanlar merak, arkadaş grubunun yönlendirmesi ve arkadaşlarına hayır diyememesi gibi sebeplerden dolayı maddeye başlamaktadır. Özellikle çocuklar ve gençler arkadaşlarının ikram ettiği bir madde onların ilgisini çekiyor ve bir kereden bir şey olmaz diyerek başlayıp, madde bağımlısı olabiliyorlar. Bunların yanında çocukların ders başarısızlığı, ailevi sıkıntılar, onların bu maddelere daha da kolay başlamasına sebep olabiliyor.’’ dedi.

Madde bağımlılığının sağlığa etkileri nelerdir?

Madde bağımlığının sağlığa birçok yan etkisinin olduğunu dile getiren CUMURCU “ Madde bağımlılığı ilk başta psikolojik olarak sıkıntıya ve psikolojik hastalıklara neden olmaktadır. En basiti depresyonla başlayıp psikoz dediğimiz şizofren vs. hastalıklara sebep olmaktadır. Psikolojik yan etkilerinin yanında fiziksel birçok yan etkileri vardır.Aşırı kilo kayıplarına, iştahsızlığa sebep oluyor. Yaklaşıp 50 kg olan kişi 30-40 kg’a kadar düşebiliyor.” dedi. Madde bağımlılığının sosyal yan etkilerine de dikkat çeken Prof. Dr. Birgül Cumurcu,“İnsanların çevresiyle, ailesiyle ve arkadaşlarıyla ilişkisi bozulabiliyor. Sınıfta dersi dinlemez hale geliyor, dikkat problemi yaşıyor, arkadaşlarıyla, ailesiyle tartışmalara sebep olabiliyor. Madde almak için birçok yerden para bulmaya çalışıyor. Hırsızlık yapmasına, evden ufak tefek eşyaların çalındığını görüyoruz. Bunun yanında arkadaşlarını, ailesine bıçaklama yaralama gibi sorunlarda ortaya çıkıyor.’’ şeklinde konuştu.

Bir çocuğun madde kullanıp kullanmadığını aileler nasıl anlayabilir?

Ailelerin çocuğun davranışlarıyla madde bağımlısı olup olmadığını anlayabileceklerini söyleyen CUMURCU “Çocukta öfke nöbetleri varsa, çocuğun ders başarısı düşüyorsa, okuldan kaçıyor, sürekli uyarı cezası alıyorsa madde bağımlısı olabilir. Ailelerin çocuğun okuldaki ve mahalledeki takıldığı kişileri bilmesi gerekiyor. Bunların yanında çocuk eve geç geliyorsa, odada tek başına kalıyorsa, tuvalet ve banyoda uzun süre kalıyorsa problem belirtisi olabilir. Bunların yanında kullanan insanların bedenlerinde değişimler fark edilmektedir.Kilo kaybı, kollarda iğne izi, gözlerde kızarıklık, dövme, kesik, ailelerin verdiği harçlık yeterli olmuyor ve sık sık para istiyor ya da evde maddi olarak kayıp durumlar oluyorsa ve çocuğun ceplerinde bilinmeyen farklı türden maddeler bulunursa dikkat edilmelidir. Mutlaka bir psikiyatriste başvurulmalıdır’’ dedi.

İnsanların Madde Bağımlılığından kurtulmak için yapılması gerekenler?

Maddelerin sigaradan tutun da alkol, esrar ve son zamanlarda sentetik uyuşturucular gibi çeşit ortaya çıktığını söyleyen CUMURCU “Sigarayı biraz daha ayakta tedaviyle, takiple azaltma ile başlayıp bırakmak gibi yol izlenebilir. Fakat diğer bağımlılıklar için mutlaka yatırılması gerekiyor. Maddeyi bırakırken vücudun bir takım yoksunluklar belirtileri olacak bu yoksunluk belirtileri daha hafif atlatmak için bir takım ilaçlar veriyoruz, hem ilaç hem psikoterapi

birlikte yürüttüğümüz yöntemlerdir. Ayrıca bu insanlara terapiyle maddeden nasıl uzak duracak, nasıl yok diyecek, özellikle nasıl davranışlarda bulunması gerektiği konusunda eğitim veriliyoruz. İnsanlar maddelere karşı hayır diyebilsin’’ şeklinde konuştu.

Madde bağımlığıyla ile ilgili yapılan çalışmalar nelerdir?

Son olarak ülkemizde ve Malatya’da madde bağımlılığıyla ilgili yapılan çalışmalara değinen CUMURCU “ Üç yıldır burada AMATEM ( Alkol ve Uyuşturucu Bağımlıları Tedavi ve Araştırma Merkezi) sorumlusu olarak çalışıyorum. AMATEM’de 13 yatağımız var ve hastaları yatırarak tedavi ediyoruz. Üniversite, valilik, diğer sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte yaptığımız bir ‘’SODES’’ projemiz var. Projemizin adı ‘’Güçlü Nesiller, Güçlü Şehirler’’ bu projeyle birçok kişiye ulaştık. Çocuklarla ilgili bir takım sportif faaliyetler yapıldı. Geziler düzenlendi. Onlara birçok konuda destek verildi. Yine aynı zamanda geçen yıl uluslararası bir bağımlılık sempozyumumuz vardı. Bunu belediye, üniversitede, Hayat vakfı ve diğer sivil toplum kuruluşları ortak yaptık. Sempozyuma ulusal ve uluslararası birçok katılımcı geldi. Sempozyumda madde bağımlılığıyla nasıl başa çıkabilecek ve çocuklara nasıl yaklaşabiliriz, hepsi konuşuldu. Biz bağımlılıkla mücadele etmek için BAM sivil toplum kuruluşunu kurduk. Bu sivil kuruşumuza Malatya Valiliği ve Belediyesi de destek veriyor. Burada ki amacımız vatandaşlarımızı da içine alarak madde bağımlılığıyla mücadele etmektir.’’ diyerek sözlerini noktaladı.

Nurhan Yardım

TOTM Sağlık Haberciliği Birimi