Malatya’da şap hastalığına önlem

Malatya Veteriner Hekimler Odası Başkanı Ertuğrul Özdemir, şap hastalığına karşı önlem aldıklarını ifade etti.
Türkiye’de ilk defa Van’da tespit edilen, Malatya’da ise 2015 yılının Kasım ayında Yeşilyurt ilçesine bağlı Yaka Mahallesi’nde görülen ve daha sonra hızla yayılan şap hastalığına karşı önlem aldıklarını söyleyen Başkan Ertuğrul Özdemir, “İlimiz genelinde büyükbaş hayvanlar yeni tip şap virüsüne etkili Şap aşısı ile aşılanmaya başlanmıştır” dedi.
Halk arasında dabak olarak da bilinen, evcil veya yabani tüm çift tırnaklı hayvanlarda görülebilen, hayvan ticaretini olumsuz yönde etkileyen ve ekonomik kayıplara yol açan şap hastalığından hayvanları korunmak için hayvancılıkla uğraşan vatandaşlara da uyarılarda bulunan Özdemir, “Hastalıktan hayvanlarımız korumak için periyodik aşılama büyük bir önem arz etmektedir” ifadelerini kullandı.
Hastalık hakkında bilgi veren Özdemir, “Şap hastalığı virüsü, antijenik değişkenlik gösteren, A, O, C, Asia 1, SAT1, SAT2 ve SAT3 olmak üzere 7 farklı serotipi ve bu serotiplerin çok sayıda alt tip ve varyantı olan bir virüstür. Hastalıkta inkubasyon süresi 1-11 gün arasında değişebilir. Hastalık yüksek ateş, depresyon, solunum güçlüğü, ağız ve ayakta veziküllerin görülmesiyle karakterizedir. Sağımdaki hayvanlarda belirgin olarak süt veriminde düşme görülür. Dil üzerinde, damakta ve dudaklarda içi saman rengi sıvı ile dolu veziküller görülür. Hayvanlarda salya akması görülür. Veziküller birkaç saat sonra açılır ve açık kırmızı renkli ülserler meydana gelir. Genellikle ayaktaki lezyonlar enfekte olur. Morbitide (hastalandırma) oranı %100’e kadar varabilir, fakat mortalite (ölüm) oranı buzağı, kuzu ve oğlaklar hariç düşüktür. Genç hayvanlar yaşlılardan daha hassastır. Otopside akut viral miyokarditis görülür. İnsan sağlığı açısından riski yoktur” diye konuştu.
Hastalığın ülkemizde ilk defa Van ilinde tespit edildiğini ve hızla yayılmaya başladığını kaydeden Özdemir, “İlimizde ise ilk defa 16.11.2015 tarihinde Yeşilyurt ilçemize bağlı Yaka mahallesinde tespit edilmiş ve sonrasında hızlı bir yayılım göstererek 17 mihrakta daha hastalık çıkmıştır. Toplam olarak Akçadağ, Arapgir, Arguvan, Battalgazi, Doğanşehir, Kuluncak, Pütürge, Yazıhan ve Yeşilyurt olmak üzere 9 ilçemizde, 18 mihrakta hastalık çıkmıştır” ifadelerini kullandı.
Hastalığa karşı önlemler aldıklarını da ifade eden Özdemir, “Hastalığın tespit edilmesiyle beraber başta mihrak çevreleri olmak üzere ilimiz genelinde büyükbaş hayvanlar yeni tip şap virüsüne etkili Şap aşısı ile aşılanmaya başlamıştır. Hastalığın yayılmasının en önemli nedenlerinden birinin de hayvan hareketleri olması nedeniyle İl Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu’nun aldığı karar ile İlimiz hayvan pazarı geçici olarak kapatılmış, yeni hastalık mihrakı çıkmaması ve aşılamaların %70 seviyesini geçmesiyle ikinci bir komisyon kararı ile hayvan pazarı tekrar açılmıştır. Bugün itibariyle ilimiz genelinde aşılama oranı %78’i geçmiş olup, İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerimiz tarafından yeni tip Şap virüsüne etkili aşı ile aşılama çalışmaları devam etmektedir” dedi.
Hastalığa karşı hayvanları koruma yollarından da bahseden ve hayvancılıkla uğraşan vatandaşlara da uyarılarda bulunan Özdemir, “Şap hastalığı virüsü enfekte hayvanlar ile hastalığa hassas hayvanlar arasında direkt temasla, et, süt vb. ile, hava yolu ile, araçlarla bulaşır. Hastalıktan hayvanlarımız korumak için alınacak kontrol tedbirlerinin yanında periyodik aşılama büyük bir önem arz etmektedir. Bunun için aşısız annelerden doğan yavrulara 2 haftalıktan, aşılı annelerden doğan yavrulara ise 2 aylıktan itibaren ilk aşılama yapılmalıdır. İlk aşılaması yapılan hayvanlara 1 ay sonra rapel aşılaması yapılmalı ve sonrasında her 6 ayda bir aşı tekrarlanmalıdır. Ancak hastalığın yoğun olarak görüldüğü bölgelerde etkin bir koruma sağlamak için 4 ayda bir aşılama tavsiye edilmektedir. Hayvan hareketlerinin önlenmesi en etkili tedbirlerden biridir. İnsanların enfekte çiftlikleri ziyareti önlenmelidir. Hayvan taşıyan araçlar dezenfekte edilmelidir. Şap hastalığına yakalanan hayvanlarda virus etkinliğini azaltarak tedaviye yardımcı olmak için antiseptikler, barınaklar, nakil vasıtası, yem, kıyafet, malzeme gibi yeni bulaşmalara sebep olabilecek şüpheli her şeyi dezenfekte etmek için dezenfektanlar kullanılmalıdır” şeklinde konuştu.