Merkez Bankasındaki gelişmeler

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Tek faize geçebilir miyiz, geçmeli miyiz” o sorunun cevabı; henüz değil. Çünkü bu geniş faiz koridoru, geçmişte küresel oynaklıkların yüksek olduğu dönemlerde bize oldukça faydalı oldu, yardımcı oldu” dedi.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Enflasyon Raporu 2016-I” raporunun tanıtımı amacıyla düzenlenen toplantıda yaptığı sunumda, “Sık sorulan soru onun cevabını vermekte fayda olabilir. ‘Tek faize geçebilir miyiz, geçmeli miyiz’ o sorunun cevabı, henüz değil. Çünkü bu geniş faiz koridoru, geçmişte küresel oynaklıkların yüksek olduğu dönemlerde bize oldukça faydalı oldu, yardımcı oldu. Özellikle şokların nasıl bir hal alacağına, küresel risklerin nasıl bir hal alacağını görene kadar tek bir faize geçmemek daha doğru. Çünkü o tek faizin hangi faiz olması gerektiği ve ayda bir bunu değiştirmenin avantajlarına ve dezavantajlarına baktığınızda şuanda günlük likitide politikasıyla ayarlama yapmanın daha avantajlı olduğunu ve belirsizlikler azalana kadar, diğer politika boyutlarındaki araçlarımız döviz likitide politikasındaki yeni araçlarımız ve finansal sektör boyutundaki araçlarımız etkilerini gösterdikçe güven sağladıkça küresel şokların etkilerini çok iyi yönetebildiğimiz görüldükçe, ondan sonra bunu tekrar değerlendirebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
Kredilerle ilgili ise Başçı, şunları kaydetti:
“Tüketici ve ticari kredi büyüme oranlarına yılın üçüncü çeyreğinde başlayan belirgin yavaşlama eğilimi son çeyrekte de devam etti. 2014 yılı başından beri olduğu gibi 2015 yılı son çeyreğinde de ticari krediler, tüketici kredilerine göre daha yüksek bir oranda büyümeye devam etti.”

“ASGARİ ÜCRET ARTIŞININ İŞVERENE MALİYETİ VE TALEP ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ DİKKATE ALINARAK 2016 YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİNDE 1 PUANA YAKIN YUKARI YÖNLÜ GÜNCELLEME YAPTIK”
Enflasyon için beklenen rakamları açıklamasının ardından Başçı, şöyle konuştu:
“Döviz kuru gelişmeleriyle değerlendirdiğimizde petrol ve ithalat fiyat varsayımlarındaki aşağı yönlü güncellemenin 2016 yılsonu enflasyon tahminimize Ekim raporunda sunduğumuz tahmine göre 0,6 puan düşürücü yönde etki yapacağını değerlendirdik. Öte yandan Ocak ayında açıklanan kamu fiyat ayarlamalarının enflasyon hedefinin üzerinde gerçekleşen kısmının 2016 yılsonu enflasyon tahmini 0,4 puan yukarı çekeceğini hesapladık. Bu dönemde tahminler üzerinde etkili diğer önemli gelişme, net asgari ücret artışı oldu. Açıklanan kamu desteği hesaba katılmak suretiyle asgari ücret artışının işverene maliyeti ve talep üzerindeki etkileri dikkate alınarak 2016 yılsonu enflasyon tahmininde 1 puana yakın yukarı yönlü güncelleme yaptık. Bu etkinin 0,3 puanını asgari ücret artışının etkisi göz önünde bulundurularak 2016 yılı için yüzde 8’den yüzde 9’a yükselttiğimiz gıda enflasyonuna atfettik. 2015 yılsonu enflasyon gerçekleşmesinin Ekim enflasyon raporunda verilen tahmine göre yüksek gerçekleşmesinin ve çekirdek enflasyon göstergelerindeki yükselişin 2016 yılsonu enflasyonunu 0,2 puan yukarı çekeceğini değerlendirdik. Bir önceki rapor tahminlerimize 2016 yılsonu tahminlerindeki değişikliklerin kaynaklarını özetlemem gerekirse, asgari ücret artışı yaklaşık 1 puan yukarı yönlü, enflasyonun hedefinin üzerinde gerçekleşen kamu fiyat ayarlamaları 0,4 puan yukarı yönlü, enflasyon ana eğilimindeki yükseliş ise 0,2 puan yukarı yönlü etki yaptı. Petrol ve ithalat fiyatlarına ilişkin varsayımlarımızdaki güncelleme ise 0,6 puan aşağı yönlü etki yaptı. Enflasyon raporunun riskler bölümünde enflasyon görünümüne, küresel ekonomiye dair alternatif senaryolara değiniyoruz.”

“ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞÜ EĞER BAŞLATAMAZSAK BU TÜRKİYE’Yİ ÇOK KÖTÜ BİR DENGEYE DOĞRU GÖTÜREBİLİR”
Toplantıda soruları da cevaplayan Başçı, bir soru üzerine ilave politika araçlarının birer birer devreye alındığını ve onların düşürücü yönde etki gösterdiğini ifade ederek, “Birden fazla araçla hepsinin birden enflasyonu düşürücü yönde kullanılması ihtiyacı var şu anda. Enflasyon problemi önemli bir problem. Ciddi bir şekilde çok boyutlu ve kararlı şekilde ele alınması ve çözülmesi gereken bir problem. Enflasyondaki düşüşü eğer başlatamazsak bu Türkiye’yi çok kötü bir dengeye doğru götürebilir. Onun için elimizde ne varsa hangi araç varsa o aracı enflasyonu düşürücü yönde kullanmamız gerekiyor” açıklamasında bulundu.

“ELİMİZDEKİ ARAÇLARIN HEPSİNİ GEREKİRSE KULLANIP HER BİRİNİ DE ENFLASYONU DÜŞÜRÜCÜ YÖNDE KULLANIP BİZİM BU ŞOKLARIN ETKİLERİNİN GEÇİCİ OLMASINI SAĞLAMAMIZ ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE GEREKİYOR”
“Bu dönemde Merkez Bankaları da ayrışacak” ifadesini kullanan Başçı, “Parasının alım gücünü koruyabilen ve fiyat istikrarına ulaşabilen Merkez Bankaları ve fiyat istikrarından uzaklaşan Merkez Bankaları” dedi.
Başçı, şunları kaydetti:
“Elimizdeki araçların hepsini gerekirse kullanıp her birini de enflasyonu düşürücü yönde kullanıp bizim bu şokların etkilerinin geçici olmasını sağlamamız önümüzdeki dönemde gerekiyor. Bunu yapacağız. Bu konuda kararlıyız. Çok sayıda araç olunca iletişim politikasına önem vermek gerekiyor. Her bir araç enflasyonu nasıl etkiliyor, hangi kanaldan etkiliyor. Bunu tek tek anlatmak gerekiyor. Onu önümüzdeki dönemde yapacağız. Aktif bir iletişim politikasıyla bizim araçlarımızın doğru kombinasyonunu bulduğumuza herkesi ikna edeceğiz. Bu şekilde küresel türbülans döneminden enflasyonumuzu ve ekonomiyi en az etkiyle geçireceğiz. Küresel şartlar normal değil. Bizim biraz sofistike olmamız gerekiyor.”

“MART’TAN İTİBAREN BU ŞİRKETİN DÖVİZ TALEBİ AZALACAK”
Bankacılık sisteminde döviz mevzuatıyla ilgili soruya Başçı, “Cari açıktan ziyada bizim enerjiyle ilgili bir doğalgaz şirketimiz var. Kamu şirketi bu. Bu doğalgaz şirketinin enerji alımlarıyla ilgili olan fiyatlama mekanizmaları ve kontratlar brent petrolünün geçmiş fiyatlarına bağlı. Köprü gibi davranarak Merkez Bankası olarak onların döviz ihtiyaçları azalana kadar döviz rezervlerimizi kullanmayı tercih ettik. Mart’tan itibaren bu şirketin döviz talebi azalacak. Biz de ona uygun bir şekilde rezervlerimizin kullanılma hızını ayarlayacağız. Büyük ihtimalle Mart sonundan itibaren başa baş noktaya da gelebiliriz. Ama rezervlerimizi kaybetmeden kullanmanın yollarını buluyoruz” diye konuştu.

“BİR MEKTUP YAZMAK GEREKEBİLECEK 7,5 OLURSA DA”
2016 enflasyon beklentilerinin 7,5 olduğunun hatırlatılarak sorulan soruya Erdem Başçı, “Bu yıl sonunda 7,5 demek, aslında 7’nin üzerinde olduğu için gene bir izahat gerektiren bir durum olacak. Bir mektup yazmak gerekebilecek 7,5 olursa da. Bu hedef revizyonu değil, bu bir projeksiyon revizyonu. 5’e 3 yıllık bir dönemde ancak gidebileceğimiz şu anda görünüyor” dedi.
Risk faktörlerinden gelen dalganın çok büyük olursa bunun etkilerine karşı ne yapacakları sorusuna Başçı, “Bizim geniş faiz koridorunu korumamız bu ihtiyaca cevap veriyor azaltıyor. Eğer bir sıkılaşma gerekirse kurul üyeleriyle istişare ederek sıkılaşmayı yapmak mümkün” yanıtını verdi.
Başçı, konuşmasına şöyle devam etti:
“Uluslararası gelişmeler nasıl şekil alacak. Bunu göreceğiz. Amerikan Merkez Bankası’nın yarın bir toplantısı var. Eminim ki onlarda bunu çok yakından izliyorlar. Her bir MB kendi ülkesi, fiyat istikrarı için en doğru kararı verecek veriyor. Aynı şey Çin MB içinde geçerli. Avrupa ile ilgili baktığınızda işsizlik düşmeye başladı. Toparlanma hissi var. Nereden bunu en yakın izleyebiliriz diye sorduğunuz da Türkiye’nin Avrupa’ya ihracatı.”

“GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN DURUMU DAHA İYİ ENFLASYONU HEDEFE GETİRMEK AÇISINDAN”
Türkiye’de enflasyon hedefleri ile ilgili bir soru üzerine Başçı, “Yapısal unsurlar dün akşam ki Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda enine boyuna ele alındı. Ben Sayın Başbakanımızın Merkez Bankası’nın da ekonomi ile ilgili önemli toplantılara mutlaka girmesi yönündeki görüşü içinde müteşekkirim. Biran önce gıdayla ilgili eğer talep fazlaysa arz yetmiyorsa kontrollü bir şekilde ithalatı yapabiliyorsunuz. Onu zaten yapmaya başladı hükümet. Gelişmekte olan ülkelerdeki Merkez Bankaları için de enflasyon hedefin üzerinde ise onu aşağı getirmek için gereken araçları iradeleri var mı? Gelişmekte olan ülkelerin durumu daha iyi enflasyonu hedefe getirmek açısından. Kullanacakları araçlardaki manevra alanları çok daha geniş yeter ki bunu akıllıca kullansınlar. İdeal politika konusunda teknik bir sınır yok” karşılığını verdi.