Sırtlan Nasıl Yaşar ?

Sırtlanlar için şahsına munasır demek pek de yanlış olmaz çünkü sırtlanlar korkak olduğu kadar bir o kadar da cesaretlilerdir. Aslanlar ile kavga halinde olan tek canlı türü diyebiliriz. Hayvan bilimciler sırtlanlar için çete kurup her şeyi tüketebilen nadir hayvanlar olduklarını söylerler. İşte cesaretleri de bu örgütleşmeden gelir.

İnsanlar tarafından sevilmeme nedenleri olarak besin zincirinde bulunan birçok otçul hayvanı daha ölmeden yemeye başlamalarıdır. İşte bu noktada seçici olmayan sırtlanlar kemikleri bile aç olduklarında tek tek kırarak yerler. Bu da çenelerinin ne kadar güçlü olduğunun bir başka göstergesi olarak da düşünülebilir.

Arka ayakları ön ayaklarına göre kısa olan bu çirkin suratlı canlılar (Afrika’da halk dilinde gülen surat diye de tabir edilmektedir.)  Gündüzleri zaman zaman görünseler de genelde geceleri ortaya çıkar ve avlanırlar. Tabi bu onların avlanmada usta oldukları anlamına gelmez çünkü sırtlanlar bedavayı çok severler. Leş ile beslenme alışkanlıkları da buradan gelmektedir. Birçok vahşi, avlanan hayvanın elinden avlarını alır ve midelerine indirirler. Aslanların bile elinden avlarını aldıkları görülmüştür.

40 ila 60 Kg civarında ağırlıkları ve 1 – 1,5 metre boyları olan bu canlılar, 25-30 yıl kadar yaşabilirler. Temelde 4 ayrı türe sahip olan sırtlanlar, hayvan bilimcilerin birçoğunun böcekçil sırtlanı bu familyadan görmediği için 3 olarak belirlenmesini uygun görmüşlerdir.

Sırtlan; Etçiller (Carnivora) takımının sırtlangiller (Hyaenidae) ailesinden, leşle beslenen memeli hayvandır. Büyük bir köpek boyunda olan sırtlan, ön ayaklarının arka ayaklarından daha uzun, sırtının eğik, boynunun uzun ve çoğu kez yeleyle örtülü olması, sivri kulakları ve gür bir kuyruğunun bulunmasıyla nitelenen bir hayvandır. Tüyleri oldukça serttir.

Dişleri güçlü ve kemikleri öğütmeye elverişlidir. Sırtlanlar savanalarda yaşarlar, gündüzleri saklanır, akşamlarıysa sürüler halinde ortaya çıkarlar; büyük yırtıcı hayvanların bıraktıkları leşleri ararlar, bunları çakallar ve akbabalarla birlikte parçalayarak yerler. Bir fırsatını bulduklarında da canlı hayvanlara saldırırlar. Son zamanlarda yapılan gözlemlere göreyse, alışılmış düşünceden farklı olarak, gruplar halinde avlanan sırtlanlar, avlarını sık sık öldürürler ve artıklarını da aslanlar yer.

Sırtlangiller ailesi dört türü kapsar. Çizgili sırtlan (Hyaena hyaena) Afrika ve Güney Asya’dan hareketle Yakındoğu’dan Çinhindi’nin sınırlarına kadar yayılmıştır. Boz sırtlanın (Hyaena brunnea) tüyleri tek renklidir; bu tür Güney Afrika’da yaşar. Benekli sırtlanın (Crocuta crocuta) gövdesi daha büyüktür; kuyruksuz olarak boyu 1,40 m’ye erişir; yelesiz olan bu tür, Afrika’nın büyük bir bölümüne yayılmıştır. Son olarak yeleli sırtlan ya da misk sırtlanı (Proteles cristatus) az dişli, böceklerle beslenen, Doğu ve Güney Afrika’da yaşayan bir çeşit küçük sırtlandır.

Sırtlan çok değişik bir özellik olan yalancı erdişilik gösterir; dişinin dış üreme organları erkeğinkine benzer. Bu nedenle birçok kimse sırtlanın kimi zaman erkek, kimi zaman dişi olduğunu sanır.